Σελίδες

Παρασκευή 28 Ιουλίου 2017

ΧΡΥΣΟΥΝ ΙΩΒΗΛΑΙΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ (1991 - 2016)

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς
ΧΡΥΣΟΥΝ ΙΩΒΗΛΑΙΟΝ
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ο Α΄
Ο ΑΞΙΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ
·    Επί τη συμπληρώσει 25ετούς ευκλεούς και τετιμημένης Πατριαρχείας (1991-2016).
· Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ο οποίος ως ενοποιός και ειρηνοποιός  ενσάρκωσε το όραμα της Πανορθοδόξου Ενότητος διά της συγκλήσεως της Αγίας και Μεγάλης εν Κρήτη Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
· Ο Πρωτόθρονος  και Πρωτεύθυνος Καθηγούμενος Πρωθιεράρχης της Μητρός Αγίας Μεγάλης του Χριστού Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας, ο οποίος ανέστησε παλαίφατες  Μονές, Εκκλησίες και Μητροπόλεις του Οικουμενικού Θρόνου από την Ανατολική Θράκη μέχρι το Όρος Μελά και την Φανερωμένη της Κυζίκου και από την πολυμαρτυρική Σμύρνη και τις Κυδωνίες μέχρι την Αγιοτόκο Καππαδοκία και την επιφανή Προύσα.   
Ο από Γέροντος Χαλκηδόνος, Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος ο Α’, κατά κόσμον Δημήτριος Αρχοντώνης, εγεννήθη την 29η Φεβρουαρίου του έτους 1941 στο χωρίο Άγιοι Θεόδωροι της μαρτυρικής ελληνικής νήσου Ίμβρου από ευσεβείς και φιλόθεους γονείς, τον Χρήστο και την Μερόπη.
Τα εγκύκλια μαθήματα εδιδάχθη στη γενέτειρά του και εν συνεχεία ως ένας εκ των πρώτων αποφοίτων της Κεντρικής Σχολής Ίμβρου, στην Κωνσταντινούπολη, στο περίφημο Ζωγράφειο Λύκειο. Μετά ταύτα εισήχθη στην περιώνυμη Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης από την οποία απεφοίτησε αριστούχος, κατά το έτος 1961, αφού υπέβαλε την εναίσιμη επί πτυχίω διατριβή του, υπό τον τίτλο: «Ανασύστασις λυθέντος γάμου».

Πέμπτη 27 Ιουλίου 2017

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

Γράφει ο Θεολόγος - Εκκλησιαστικός Ιστορικός - Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς
ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΚΑΙ Η  ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 
ΕΚΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΡΙΣΜΟΥ  ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ
Πριν από ο,τιδήποτε άλλο θα πρέπει ν' αναφέρουμε ότι ο Ιορδανικός Νόμος του 1958 που διέπει το νομικό και διοικητικό καθεστώς του παλαιφάτου Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων, στο 1ο Μέρος του, με τίτλο «Προεισαγωγικόν», αναγνωρίζει κατ' απόλυτο τρόπο τον Ελληνορθόδοξο χαρακτήρα του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων.
Συγκεκριμένα στο  Άρθρο 2 του σχετικού νόμου αναφέρεται  ότι: «Η λέξη Πατριαρχείο σημαίνει το γνωστόν ως Ελληνορθόδοξον (Ρουμ Ορθοδόξ) Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων ή Μονατήριον (Ιερόν Κοινόν) του Παναγίου Τάφου (Δέρ Κάμπερ Μουκάδας) ή Αγιοταφιτική Αδελφότης ή Πανάγιος Τάφος ή Ελληνορθόδοξον Μοναστήριον (Δέρ Έρ- Ρούμ Έλ Ορθοδόξ) και θα είναι εφεξής Νομικό Πρόσωπο, το οποίο θα εκπροσωπείται υπό του εκάστοτε Πατριάρχου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου αυτού. Η δε λέξη Πατριάρχης σημαίνει τον Ελληνορθόδοξο Πατριάρχη των Ιεροσολύμων και περιλαμβάνει και τον Τοποτηρητή του Πατριάρχου με περιπτώσεις ελλείψεως Πατριάρχου ή απουσίας αυτού».

Πέμπτη 13 Ιουλίου 2017

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΩΝ ΙΩΑΝΝΟΥ ΕΛ. ΣΙΔΗΡΑ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΩΝ
ΙΩΑΝΝΟΥ ΕΛ. ΣΙΔΗΡΑ
ΘΕΟΛΟΓΟΥ – ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ – ΝΟΜΙΚΟΥ

1. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Ο Ιερεύς στη διακονία του ιερατικού αξιώματος κατά τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης, Τόμος Πρακτικών ΙΗ΄ Θεολογικού Συνεδρίου, με θέμα: «Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης», Έκδοση Ορθοδόξου Ιδρύματος Παιδείας και Πολιτισμού Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1998, σσ. 247-290.
2. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Η «Δογματική Κανονική Ακρίβεια» και η «Εκκλησιαστική Οικονομία» κατά την διδασκαλία του Αγίου Κυρίλλου, Πατριάρχου Αλεξανδρείας, Τόμος Πρακτικών ΙΘ΄ Θεολογικού Συνεδρίου, με θέμα: «Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας», Έκδοση Ορθοδόξου Ιδρύματος Παιδείας και Πολιτισμού Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1999, σσ. 475-537.
3. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Θεϊκή Ουσία και Υποστατικά Ιδιώματα στην περί Αγίας Τριάδος διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, Τόμος Πρακτικών Κ΄ Θεολογικού Συνεδρίου, με θέμα: «Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός», Έκδοση Ορθοδόξου Ιδρύματος Παιδείας και Πολιτισμού Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2000, σσ. 253-279.

4. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Ο Μητροπολίτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου Νικόλαος Σακκόπουλος και η εποχή του (1862-1927), Θεσσαλονίκη 2001.
5. Ιωάννου Ελ Σιδηρά, Γρηγόριος Καλλίδης (1844-1925). Μητροπολίτης Ηρακλείας και Ραιδεστού. Ο Νέος Θρακιώτης Άγιος της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Ο βίος και η εν γένει εκκλησιαστική, ποιμαντική και εθνική δράση και προσφορά του, «Θρακικά» (Σειρά Δεύτερη), 14 (2004) 112-126.
6. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Η Φιλεκπαιδευτική και Φιλοπρόοδος προσφορά και δράση των Μητροπολιτών Μαρωνείας από το 1860 μέχρι και σήμερα (Συμβολή στην εκκλησιαστική και επισκοπική ιστορία της Μητροπόλεως Μαρωνείας.) Αφιερωματικός Τόμος «Θράκιος» στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μαρωνείας και Κομοτηνής Δαμασκηνό. (Σειρά: Θρακική Βιβλιοθήκη - 10), Κομοτηνή 2006, σσ. 255-285. Αναδημοσιεύεται στο Επιστημονικό Περιοδικό Σύγγραμμα «Θρακικά» (Σειρά Δεύτερη), 15 (2005-2007) 69-122.
7. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Πτυχές της εκκλησιαστικής και εθνικής προσφοράς και δράσεως του Μητροπολίτου Μαρωνείας Νικολάου Σακκόπουλου (1902-1914) στη Θάσο, «Θασιακά», 13 (2004-2006) 425-456. Η ίδια μελέτη αναδημοσιεύεται στον Τόμο των Πρακτικών του Β΄ Διεθνούς Συνεδρίου Βαλκανικών Ιστορικών Σπουδών: «Η Καβάλα και τα Βαλκάνια. Η Καβάλα και το Αιγαίο», Τόμ. Β΄, Καβάλα 2007, σσ. 247-281.
8. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Η πολιτισμική και πνευματική προσφορά της τοπικής Εκκλησίας στην Κομοτηνή και τον Νομό Ροδόπης από το 1860 μέχρι σήμερα, Τόμος Πρακτικών Επιστημονικού Συνεδρίου «Η Κομοτηνή και ο Ευρύτερος Χώρος. Παρελθόν – Παρόν – Μέλλον», Έκδοση Εταιρείας Παιδαγωγικών Επιστημών Κομοτηνής, Κομοτηνή 2006, σσ. 63-111.
9. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Άγνωστες πτυχές της εκκλησιαστικής και εθνικής δράσεως του Μητροπολίτου Μαρωνείας Νικολάου Σακκόπουλου στη Θάσο κατά την μεταβατική περίοδο 1902-1912. Αφιερωματικός Τόμος «Δώρημα Ψυχής» στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α΄ επί τη συμπληρώσει δεκαπέντε ετών ευκλεούς Πατριαρχείας (1991-2006), Έκδοση Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Κομοτηνή 2007, σσ. 213-236.
10. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Ιστορικές σελίδες της Μητροπόλεως Μαρωνείας στη Σαμοθράκη (1899-1912). Πέντε ανέκδοτα ιστορικά έγγραφα εκ των κωδίκων της πατριαρχικής αλληλογραφίας του Αρχειοφυλακίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Τόμος Πρακτικών Επιστημονικού Συνεδρίου «Σαμοθράκη. Ιστορία – Αρχαιολογία – Πολιτισμός», Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2008, σσ. 165-169.
11. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Σελίδες εκκλησιαστικής δράσεως των Μητροπολιτών Μαρωνείας Ιωακείμ Βαλασιάδη (1894-1900) και Κωνσταντίου Γαζή (1900-1902) στη Θάσο. Άγνωστες ιστορικές μαρτυρίες από ανέκδοτα εκκλησιαστικά έγγραφα των κωδίκων της πατριαρχικής αλληλογραφίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του αρχείου της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. «Θρακική Επετηρίδα», 11 (1999-2009) 429-452. Αναδημοσιεύεται και στα: α) «Θασιακά», 14 (2007-2008) 521-545. β) «Θρακικά» (Σειρά Δεύτερη), 16/17 (2008-2010) 205-222.
12. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Σύμμεικτα Εκκλησιαστικά Έγγραφα. Θάσος: Πρόσωπα και Γεγονότα (1915-1935), «Θασιακά», 16 (2011-2014) 401-417.
13. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Ιστορικά σύμμεικτα περί την Καβάλα. Πρόσωπα και Γεγονότα (1904-1934). Ιστορικές μαρτυρίες από τα ανέκδοτα έγγραφα αλληλογραφίας του αρχείου της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, «Θασιακά», 17 (2015-2016) 304-323. Αναδημοσιεύεται σε ηλεκτρονική μορφή (βλ.www.ilak.org/docs/proceedings_c/volume_2/08.pdf) στον Τόμο των Πρακτικών του Γ΄ Διεθνούς Συνεδρίου Βαλκανικών Ιστορικών Σπουδών, Έκδοση Ιστορικού και Λογοτεχνικού Αρχείου Καβάλας, σσ. 725-750.
14. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Δικονομική αλληλογραφία του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς τον Μητροπολίτη Μαρωνείας Κωνσταντίνο Βαφείδη επί αστικών υποθέσεων των Θασίων (1887/1888). Τέσσερα ανέκδοτα έγγραφα εκ των κωδίκων της πατριαρχικής αλληλογραφίας του Πατριαρχικού Αρχειοφυλακίου, «Θασιακά», 18 (2017)457-475.
15. Ιωάννου Ελ. Σιδηρά, Οι κατά τα έτη 1905 - 1906 διπλωματικές και εκκλησιαστικές διενέξεις στην ελληνορθόδοξη κοινότητα Καβάλας  με επίκεντρο τον Αρχιερατικό Επίτροπο αυτής, Αρχιμανδρίτη Σπυρίδωνα Βλάχο (υπό έκδοση εισήγηση στο επιστημονικό -  ιστορικό συνέδριο της Καβάλας, Νοέμβριος 2017) 
Ο συγγραφέας έχει δημοσιεύσει σειρά ανέκδοτων εκκλησιαστικών εγγράφων από το Αρχειοφυλάκιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, από τα αρχεία Ιερών Μητροπόλεων και από ιδιωτικά αρχεία .
Έχει συμμετάσχει σε επιστημονικά συμπόσια,ημερίδες και συνέδρια, και έχει επιμεληθεί την έκδοση επιστημονικών, συλλογικών και συνεδριακών, τόμων στους οποίους έχει δημοσιεύσει επιστημονικές μελέτες, άρθρα και εισηγήσεις που αφορούν την εκκλησιαστική ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της Θράκης και της Μακεδονίας. Επιστημονικά μελετήματα και εργασίες του συγγραφέως έχουν δημοσιευθεί και σε σειρά επιστημονικών περιοδικών εκδόσεων.
Εκατοντάδες είναι τα θεολογικά,ιστορικά και νομοκανονικά δημοσιευθέντα κείμενα (άρθρα, βιβλιοπαρουσιάσεις, βιβλιοκριτικές, παρεμβάσεις και σχολιασμοί) του συγγραφέως, ο οποίος αρθρογραφεί τακτικότατα σε εφημερίδες (Παρατηρητής της Θράκης) και περιοδικά της Θράκης και της Μακεδονίας, αλλά και σε πανελλαδικής κυκλοφορίας ιστορικού και θεολογικού περιεχομένου περιοδικά (π.χ. Παύλειος Λόγος) και ιστοσελίδες (Φως Φαναρίου, Ελληνομουσείον Αίνου, Καστροπολίτες Διδυμοτείχου, Radio Μάξιμουμ κ.ά.). 



ΙΩΑΝΝΟΥ ΕΛ. ΣΙΔΗΡΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΩΝ






ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΩΝ ΙΩΑΝΝΟΥ ΕΛ. ΣΙΔΗΡΑ - ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΛ. ΣΙΔΗΡΑΣ

Τρίτη 4 Ιουλίου 2017

ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ Β΄ ΣΧΟΛΑΡΙΟΣ Ο ΑΝΘΕΝΩΤΙΚΟΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς 


ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ Β' ΣΧΟΛΑΡΙΟΣ Ο ΑΝΘΕΝΩΤΙΚΟΣ
·        Ο πρώτος Οικουμενικός Πατριάρχης μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως
·        Με αφορμή την θλιβερή ημέρα της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως.
Παρήλθαν 564 έτη αλλά η ιστορική μνήμη παραμένει ζωντανή
Ο Γεννάδιος εγεννήθη στην Κωνσταντινούπολη γύρω στο 1400 και το κατά κόσμον όνομά του ήταν Γεώργιος Σχολάριος. Το επώνυμο Κουρτέσης με το οποίο τον αναφέρουν ορισμένες ιστορικές πηγές αποτελεί επινόηση της ρωμαιοκαθολικής προπαγάνδας με σκοπό να παρουσιάσει τον Γεννάδιο ως λατινόφρονα.
Σύμφωνα με ορισμένες παραδόσεις, οι οποίες όμως αμφισβητούνται, ο Σχολάριος εσπούδασε πλησίον  του Θεόκλητου Δαμασκηνού και του νομοδιδασκάλου Μεθοδίου. Βεβαία πάντως θεωρείται η φοίτησή του στη σχολή του Ιωάννου Χορτασμένου (μετέπειτα Ιγνατίου Σηλυβρίας) στην ιερά μονή του Σωτήρος στην Κωνσταντινούπουλη. Από τη σχολή αυτή προήλθαν επίσης ο Άγιος Μάρκος Εφέσου ο Ευγενικός, η ηγετική αυτή μορφή των ανθενωτικών και πνευματικός πατέρας του Σχολαρίου. Συμφοιτητές του Γενναδίου υπήρξαν και οι μεταπηδήσαντες στον παπισμό Βησσαρίων Νικαίας και Ισίδωρος Κιέβου. Ο Γεννάδιος τότε ακριβώς εμελέτησε σε βάθος τη φιλοσοφική διδασκαλία του Γεωργίου Πλήθωνος προς τον οποίο κατά τα επόμενα έτη αντετάχθη με σθένος, αλλά και με σεβασμό. Ήταν δε και άριστος γνώστης της λατινικής γλώσσης.
Ο Βυζαντινός αυτοκράτωρ Μανουήλ Παλαιολόγος εκτίμησε την βαθεία μόρφωση του Σχολαρίου και τον αξιοποίησε ως σύμβουλό του. Γύρω στο 1430 ο Ιωάννης Η΄ ο Παλαιολόγος (1425-1438) όρισε τον Σχολάριο γραμματέα του, ανώτατο δικαστή και επίσημο διδάσκαλο της Θεολογίας.